Digital Transformation Project คืออะไร

จากประสบการณ์ ในการทำงานด้าน ไอที มาหลายสิบปี ผมเห็นการเปลี่ยนแปลง จากยุคตั้งแต่ การนำระบบไอที เข้ามาใช้ในองค์กร เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพงาน จนมาถึงยุคที่ ระบบไอที กลายเป็นเครื่องมือสำคัญ ในการสร้างความได้เปรียบในการแข่งขัน และสามารถนำไปสร้างสินค้าและบริการใหม่ๆ ให้กับองค์กรได้ โครงการด้านไอที หรือ IT Project ถูกเปลี่ยนมาเป็น โครงการในรูปแบบใหม่ หรือที่เรียกกันว่า Digital Transformation Project โดยในบทความนี้ ผมจะขออธิบายถึง ความหมาย และ ลักษณะของโครงการ ประเภท Digital Transformation ดังนี้

Digital Transformation Project หรือบางครั้ง เราจะเรียกสั้นๆว่า DX Project คือโครงการที่มุ่งเน้นการนำเทคโนโลยีดิจิทัล มาใช้ เปลี่ยนแปลงกระบวนการทำงาน ธุรกิจ และวัฒนธรรมองค์กร เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ สร้างคุณค่าใหม่ และยกระดับความสามารถในการแข่งขันในยุคดิจิทัล โดยองค์ประกอบหลักๆ ของ DX Project นั้น จะไม่ได้มุ่งเน้นแค่เพียง การนำ เทคโนโลยีสารสนเทศ หรือ IT มาใช้เท่านั้น แต่จะมุ่งเน้นไปถึง การพัฒนาคน และกระบวนการทำงานในองค์กร ให้รองรับการทำงานในรูปแบบใหม่ ที่เน้นการใช้ ข้อมูล และเทคโนโลยีดิจิทัล มากขึ้น ซึ่งจะพออธิบาย องค์ประกอบสำคัญของ โครงการ Digital Transformation ให้เข้าใจได้ดังนี้

1. Technology
   องค์ประกอบนี้ มักจะเป็นเรื่องแรก ที่เราจะให้ความสนใจ ในการริเริ่มทำโครงการ Digital Transformation เนื่องจาก เป็นสิ่งที่มักจะอยู่ในกระแสประชาสัมพันธ์ ของผู้ขายระบบ หรือ เทคโนโลยีต่างๆ เช่น Cloud , AI , Big Data , IoT , RPA , Blockchain เป็นต้น และมักจะเป็น หลุมพราง หรือกับดัก สำคัญ ที่ทำให้โครงการล้มเหลว เนื่องจาก ผู้บริหารองค์กรส่วนใหญ่ มักจะให้ความสำคัญกับการใช้เทคโนโลยี ที่นำสมัย อยู่ในกระแส เพื่อใช้สร้างภาพลักษณ์ที่ดี แต่ยังขาดการเตรียมพร้อมขององค์กร ในเรื่อง คน และกระบวนการที่ดี รวมถึงขาดการพิจารณา เรื่องคุณภาพข้อมูลขององค์กร จึงมักจะทำให้ เทคโนโลยี ราคาแพงที่ซื้อมา ไม่สามารถ สร้างประโยชน์ให้องค์กรได้
     
2. People
   การส่งเสริมทักษะด้านดิจิทัล ให้กับคนในองค์กร หรือลูกค้าขององค์กร รวมถึงการเปลี่ยน Mindset ในการทำงาน จากทำงานแบบเดิม สู่การทำงานที่ใช้ เทคโนโลยีดิจิทัล มากขึ้น เป็นปัจจัยความสำเร็จสำคัญ ของโครงการ Digital Transformation เราจะพบว่า หลายองค์กร ซื้อเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ แต่คนทำงาน ยังใช้วิธีการทำงานแบบเดิม เนื่องจากไม่คุ้นชินกับการใช้งานระบบใหม่ ตัวอย่างเช่น ลงทุนทำระบบ E-Document เพื่อลดการใช้กระดาษ แต่ยังต้อง พิมพ์เอกสาร เป็นกระดาษ ส่งให้ผู้บริหาร ในการเข้าประชุม เป็นต้น การพัฒนาองค์ประกอบด้าน People จำเป็นต้องผ่านกระบวนการ บริหารการเปลี่ยนแปลง เพื่อปรับเปลี่ยนการทำงานของคนในองค์กร
      
3. Process
   กระบวนการทำงาน ในองค์กร เป็นองค์ประกอบพื้นฐานที่สำคัญ ที่ควรมีการเตรียมพร้อม ก่อนนำเทคโนโลยีดิจิทัล มาประยุกต์ใช้ในองค์กร ลองนึกภาพ องค์กรที่มีกระบวนการทำงาน ที่เยิ่นเย้อ สับสน และขาดมาตรฐาน แล้วตัดสินใจ นำระบบเทคโนโลยีดิจิทัล มาใช้งานในองค์กร ก็จะยิ่งทำให้การพัฒนาระบบ เกิดความยาก และสับสน ดังนั้น ก่อนนำเทคโนโลยีดิจิทัล มาใช้ในองค์กร ควรต้องมีการ ปรับปรุงกระบวนการ (Process Improvement) ให้กระชับ มีประสิทธิภาพ (Lean Process) และเกิดเป็นมาตรฐานเดียวกับ ก่อนตัดสินใจนำ เทคโนโลยีดิจิทัล มาใช้งาน
      
4. Data
   ข้อมูล ถือเป็นหัวใจสำคัญ ที่จะทำให้ เทคโนโลยีดิจิทัล ทรงพลังมากขึ้น การนำเทคโนโลยีดิจิทัล มาสร้างขีดความสามารถการแข่งขันให้องค์กร จำเป็นต้องมีข้อมูลที่มีคุณภาพ เพื่อช่วยในการตัดสินใจขององค์กร (Data-Driven Organization) รวมถึงต้องพิจารณาในเรื่อง ความปลอดภัยข้อมูล ด้วย

ในบทความนี่ จะขอยกตัวอย่าง โครงการ ประเภท Digital Transformation ให้เข้าใจ และเห็นภาพ พอสังเขป ดังนี้

1. Digital Document Projects (โครงการดิจิทัลเอกสาร)
   ขอบเขตงาน : เปลี่ยนเอกสารกระดาษ ในกระบวนการทำงานต่างๆ ให้เป็นระบบอิเล็กทรอนิกส์ (e-Document, e-Signature)
   ประโยชน์ที่คาดหวัง : ลดค่าใช้จ่าย ลดกระดาษ เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน
2. Robotic Process Automation (RPA)
   ขอบเขตงาน : ใช้ Software RPA หรือ Workflow Automation เพื่อลดงานซ้ำซ้อน เช่น การใช้ BOT ในการดึงข้อมูลจาก File ใบแจ้งหนี้ เพื่อบันทึกเข้าระบบบัญชี ผ่านหน้าจอของระบบบัญชี โดยไม่ต้องใช้คนทำ แต่ให้ BOT ของ RPA เป็นผู้ดำเนินการ
   ประโยชน์ที่คาดหวัง : ลดค่าใช้จ่าย ลดคนทำงาน ลดข้อผิดพลาดจากคน เพิ่มประสิทธิภาพงาน
3. Customer Experience Transformation
   ขอบเขตงาน : พัฒนาแอปพลิเคชัน, เว็บไซต์, Chatbot เพื่อบริการลูกค้า
   ประโยชน์ที่คาดหวัง : เพิ่มความพึงพอใจ ในการให้บริการกับลูกค้า
4. Data Analytics & AI
   ขอบเขตงาน : ใช้ BI Tools, Predictive Analytics, AI เพื่อวิเคราะห์ข้อมูล มาช่วยตัดสินใจ เช่น ใช้ AI วิเคราะห์พฤติกรรมลูกค้าเพื่อเสนอโปรโมชันเฉพาะบุคคล หรือ ใช้ AI วิเคราะห์พฤติกรรมลูกค้า เพื่อช่วยเตรียมวัตถุดิบการผลิต หรือ กำหนดเส้นทางการจัดส่งสินค้า เป็นต้น
   ประโยชน์ที่คาดหวัง : เพิ่มโอกาสการขาย เพิ่มความพึงพอใจให้ลูกค้า ลดต้นทุนให้องค์กร
5. Cloud Transformation
   ขอบเขตงาน : ย้ายระบบเดิม (Legacy System) ขึ้น Cloud เช่น Microsoft Azure, AWS
   ประโยชน์ที่คาดหวัง : ลดต้นทุนการบำรุงรักษา เพิ่มความยืดหยุ่นในการปรับขนาด รองรับการเติบโตของธุรกิจ และลดต้นทุนคน
6. Digital Culture & Workforce Transformation
   ขอบเขตงาน : Upskill / Reskill บุคลากรในองค์กร เช่น Agile, AI , Data Literacy, Cybersecurity
   ประโยชน์ที่คาดหวัง : สร้าง Mindset ใหม่ เช่น Fail Fast, Continuous Learning

จากตัวอย่างข้างต้น เราพอจะสรุปได้ว่า ประโยชน์ที่องค์กรคาดหวัง จาก DX Project มักจะเกี่ยวข้องกับ ประเด็นดังนี้

• ลดต้นทุนและเวลาการดำเนินงาน (Operational Efficiency)
• เพิ่มรายได้จากช่องทางใหม่ (New Digital Revenue Stream)
• ยกระดับประสบการณ์ลูกค้า (Customer Centric)
• ทำงานแบบ Collaboration มากขึ้น
• รองรับการเปลี่ยนแปลงและ Disruption ได้ดีขึ้น

บทความโดย
อาจารย์ ไพบูลย์ ปัญญายุทธการ (PMP , ITIL)
สถาบัน Knowledger Training