|คลิกที่นี่เพื่ออ่านบทความ|

ทำไม T-Shaped Skills Team จึงจำเป็นในการบริหารโครงการแบบ Agile

หนึ่งในหลักการสำคัญของการทำงานแบบ Agile คือ “ทีมงานต้องมีความสามารถในการส่งมอบงานได้อย่างต่อเนื่องและเป็นอิสระ” (Self-organizing & Cross-functional Team) ซึ่งทำให้เกิดแนวคิดของ T-Shaped Skills—มีทักษะสาขาหนึ่งที่เชี่ยวชาญเชิงลึก และยังมีทักษะด้านอื่นที่เชี่ยวชาญในระดับทั่วไปเพื่อช่วยงานได้เมื่อจำเป็น
ในยุคที่ความเร็วของการส่งมอบ (Delivery Speed) และความยืดหยุ่นของทีม (Team Flexibility) กลายเป็นความได้เปรียบเชิงธุรกิจ การมีทีมที่สมาชิกทำงานได้หลากหลายจึงไม่ใช่ “ทางเลือก” แต่เป็น “ความจำเป็น” ของโครงการและองค์กร

T-Shaped Skills คืออะไร?

ลักษณะทักษะ

อธิบาย

แกนตั้งของตัว T (Deep Skill)

ความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง เช่น Backend Developer, UX Designer, QC

แกนนอนของตัว T (Broad Skill)

ความรู้พื้นฐานด้านอื่น เพียงพอที่จะช่วยงาน หรือสื่อสารข้ามฝ่ายได้ เช่น Dev เข้าใจ Test, QC เข้าใจ UX, Designer เข้าใจ User Story

 

สรุป: ทีมงานมีความเชี่ยวชาญลึก 1 ด้าน แต่สามารถเข้าใจและช่วยงานด้านอื่นได้ในระดับหนึ่ง

❗ ปัญหาเมื่อทีมงานไม่มี T-Shaped Skills

ปัญหา

ผลกระทบต่อ Sprint

งานค้างเพราะ “รอคนเดียวทำได้”

เกิดคอขวด (Bottleneck) ทำให้ปริมาณงานที่ได้ต่อหนึ่ง Sprint (Velocity) ตก

คนว่างแต่ทำงานช่วยเพื่อนไม่ได้

ทีมใช้ทรัพยากรไม่เต็มประสิทธิภาพ

ต้องโยกงานไปแผนกอื่น ทำให้เวลาที่ใช้ในการส่งมอบงานหนึ่งชิ้น (Lead time) นาน

ส่งมอบไม่ทัน Sprint Goal

ไม่สามารถปรับลำดับงานได้เวลามีงานเร่งด่วน

Agile กลายเป็น Waterfall แบบย่อส่วน

ตัวอย่าง: มี 5 คนในทีม แต่มีเพียงคนเดียวที่เขียน Test Automation ได้ → คนอื่นว่าง แต่ Sprint ยังปิดไม่ได้

✅ ทำไม Agile ต้องการ T-Shaped Team?
1. เพื่อรองรับการทำงานแบบ Cross-functional จริง ๆ
ทีมงานมีทักษะที่จำเป็นต้องใช้เพื่อส่งมอบงานครบถ้วน ทำให้ทีมสามารถ “ส่งมอบคุณค่าจากต้นน้ำถึงปลายน้ำ (End-to-End Delivery)” โดยไม่ต้องพึ่งบุคคลภายนอก

2. ลดการเกิดคอขวด (Bottleneck) ใน Sprint
ทุกคนมีทักษะที่มากกว่าหนึ่งความเชี่ยวชาญ สามารถช่วยกันดึงงานใน Bottleneck ที่เพื่อนทำไม่ทันมาช่วยทำได้ เช่น Developer ช่วย QC ทดสอบพื้นฐานได้ ส่งผลให้เวลาที่ใช้ในการทำงานหนึ่งชิ้น (Cycle time) สั้นลง

3. ทำให้ทีมมีความคล่องตัวสูง (Adaptability)
เมื่อมีการเปลี่ยนความต้องการ (Requirement) ทีมสามารถสับลำดับงานได้โดยไม่ต้องรอเพียงคนหนึ่งคนที่สามารถทำได้

4. ส่งเสริม Ownership และ Team Collaboration
ไม่มีคำว่า “งานของฉัน หรือ งานของเธอ” → มีแต่ “งานของทีม” เพราะทุกคนช่วยกันทำงานของกันและกันได้

5. เพิ่มคุณภาพของงาน (Quality by Collaboration)
คนที่รู้หลายมิติ จะออกแบบงานได้รอบด้านมากขึ้น เช่น Dev ที่เข้าใจ UX จะเขียน UI ที่ไม่ต้องแก้บ่อย นอกจากนี้

การประเมินขนาดงาน (Size) ของ User Story และการหาวิธีแก้ปัญหาต่างๆ ในโครงการ ยังมีความแม่นยำมากขึ้น เพราะทีมงานที่ความรู้ ความเข้าใจในงานหลากหลายทักษะ

✅ ตัวอย่าง T-Shaped ในทีม Agile จริง

สมาชิกทีม

ทักษะเชิงลึก

ทักษะทั่วไปที่ช่วยงานได้

Dev A

Backend (Expert)

API Testing, Basic UI

Dev B

Frontend (Expert)

UX Review, Basic Backend

QC C

Automation Test (Expert)

API Call, Basic SQL

UX D

UX/UI (Expert)

Basic HTML/CSS, User Story Writing

PO E

Business Domain (Expert)

Acceptance Test, Basic UX Flow

✅ วิธีพัฒนา T-Shaped Team ในองค์กร

กลยุทธ์

วิธีทำ

Job Rotation

ให้ Dev ช่วย QC, ให้ QC เข้าร่วม Code Review

Pair Programming / Mob Programming

ทำงานร่วมกันแบบ Real-time เพื่อเรียนทักษะข้ามสาย

Shared Backlog

ไม่มี “ตำแหน่งผูกงาน” ใช้ Pull-system

Training & Internal Workshop

เช่น Dev เรียน Test, QC เรียน API

Definition of Done รวมหลายมิติ

เช่น ต้องมี UX review + Unit test + Security check ก่อนปิดงาน

Culture: Done = Done by Team

เปลี่ยน mindset: เราไม่ส่งงาน ถ้างานนั้นทีมยังส่งมอบไม่ได้

🔥 สรุป

- Agile ไม่ได้ต้องการแค่ทีมที่ทำงานเร็ว แต่ต้องการทีมที่ทำงานได้หลากหลายและช่วยกันได้ตลอดเวลา
- ทีมที่มีแต่ I-Shaped (เชี่ยวชาญแบบแยกส่วน) → เกิด Blocker ตลอดเวลา
- ทีมที่มี T-Shaped → ส่งมอบได้เร็วกว่า ยืดหยุ่นกว่า และมีคุณภาพสูงกว่า
- หากองค์กรยังใช้ Agile แต่ยัง “แบ่งงานตามตำแหน่งแบบเดิม” เช่น Dev ทำแต่โค้ด, QC ทำแค่ทดสอบ, UX ทำแค่ UI → นั่นไม่ใช่ Agile จริง แต่เป็น Waterfall ที่แบ่ง Sprint เท่านั้น
- การสร้างทีมแบบ T-Shaped คือการลงทุนใน “ความเร็วระยะยาว” และ “คุณภาพของการทำงานเป็นทีม”

เหมาะกับทั้ง Scrum, Kanban, SAFe และทุกบริบทที่ต้องการการส่งมอบอย่างต่อเนื่อง (Continuous Delivery)

อาจารย์ อรินทรา ปัญญายุทธการ
PMP, PMI-ACP, CSM, CSPO, LeSS, CSQA, CSTE, CSPM, MCTS (Microsoft Project)